The Other Half of "Artists Ship"

Paul Graham'in bir makalesinden alinti:

Buyuk sirketler ile sifirdan baslayan sirketler arasindaki farklardan birisi buyuk sirketlerin kendilerini hatalardan korumak icin surec gelistirmesidir. Sifirdan baslayan sirketler yeni yurumeye baslayan cocuklar gibi surekli oraya buraya carpip duserler. Buyuk sirketler daha tedbirlidir.

Bir kurulusta zamanla biriken denetimler kaynagini gecmis felaketlerden alan bir ogrenme seklidir. Ornegin batmakta olan bir bayi ile anlasma imzalayan bir sirket, musterilerine mallari teslim edemezse tum bayileri icin odeme gucu olduguna dair bir belge saglamayi zorunlu tutabilir.

Sirketler buyudukce gerek felaketlerden edindikleri deneyimler ile gerekse daha buyuk sirketlerden aldiklari yeni calisanlarin getirdigi deneyimler ile denetimlerinin sayisi surekli artar.

Hatalardan ogrenmek kuruluslarin dogasinda vardir. Asil sorun yeni denetimler oneren insanlarin neredeyse hic bir zaman denetimin kendi maliyetini dusunmemeleridir.

Her denetimin bir maliyeti vardir. Ornegin bayilerin odeme guclerini dogrulamalari durumunu ele alalim. Bu saf ongoru degil mi? Fakat aslinda bunun azimsanmayacak bir maliyeti olabilir. Her iki tarafta da odeme gucu icin kanitlari hazirlayan ve inceleyenler insanlarin zaman masrafi oldukca net. Fakat asil maliyet gormediginiz yerlerdedir: en iyi bayi olabilecek sirket teklif vermeyebilir, onaylanmak icin bosa caba harcamak istemiyorlardir. Ya da odeme gucu belirlenen esik degerin altinda kalan en iyi muhtemel bayi, ne de olsa belirlenen esik degerini yukseltmenin gorunen bir maliyeti yok.

Kurumlarda ne zaman birisi yeni bir denetim onerse faydalarinin yaninda zararlarini aciklamali. Bu ust-denetim, analizinin ne kadar iyi yapildigindan bagimsiz olarak, denetimin ayni zamanda bir maliyeti oldugunu da hatirlatacak ve bunu arastirmaya itecektir.

...

Yillardir kendi calistigim sirkette destekledigim yontemler nedeniyle cevremdekiler tarafindan duzen karsiti birisi, bir anarsist olarak anildim. Yazdigimiz her kural ve yonerge maddesinin zararlarini farkli sekillerde dile getirmeye calistim. Bunca zamandir sanirim hic bir cabam anlatmak istediklerim konusunda bu yazi kadar net olamadi. Dile getirdiklerimin bir kismini Paul Graham bu yazida cok net bir dille ele almis. Uzgunum ve mutluyum.